Fransa'da nisan balığı, İngiltere'de aptallar günü ama genel ve kabul edilir adı ile 1 Nisan Şaka Günü hayatımıza nasıl girdi?
Ülkemizde genelde sitcom dizilerde işlenen, gerçek hayatta ise en çok okul yıllarımızda yoğunlaştığımız ve gerçekten "eşek şakası" kıvamında şakalara maruz kaldığımız ya da yaptığımız "şaka günü" aslında trajik denebilecek ortaya çıkış hikayelerine sahip. Tabi bu kadar eski olan her gelenekte olduğu gibi 1 Nisan konusunda da çok fazla rivayet bulunuyor.
En yaygın olanları ele alırsak;
Bunlardan birincisi ve en yaygını Fransa'da yapılan takvim düzeltmesi olarak kabul ediliyor.
Fransa Kralı IX. Charles 1564 yılında takvim başlangıcını değiştirir ve 1 Nisan olan yılbaşını 1 Ocak olarak ilan eder. O zamanın iletişim koşulları sebepli bu değişiklikten haberi olmayan bir kesim eski adetlerinden vazgeçmez 1 Nisan'ı yılbaşı olarak saymaya devam eder. Tabi burda haberi olmamakla birlikte protesto amaçlı topluluklar da bu şekilde yılbaşı kutlamalarına devam etmekte, birbirlerine hediyeler vermektedir. Yeni takvimden haberdar olup kabul eden ve uygulayan diğerleri ise bu günü aptalların günü olarak anmaya başlar ve esas çıkış aslında buradadır.
Diğerleri (değişikliği kabullenen kesim) adetlerinden vazgeçmeyenlere sürpriz hediyeler hazırlar, olmayacak partilere davet ederler ve hatta gerçek olma ihtimali dahi olmayacak haberlerle gündem yaratarak kendi deyimleriyle aptallar gününde kendilerinden olmayan kesime şakalar yapmaya başlamışlardır. Tabi zaman ilerledikçe bu gelenek süslenip yaygınlaştırılır ve zenginleştirilir. Fransız kökenli bu gelenek yaklaşık iki yüzyılda önce İngilte'ye oradan da Amerika'ya ve tüm dünyaya yayılmıştır.
Bir diğer gerçekliği ispatlanamamış hatta hiç bir tarih kitabında geçmemesiyle aslında gerçek olmadığı ispatlanmış rivayete göre de;
15. yüzyılın sonlarında, Haçlı ordusu İspanya'daki Endülüs müslümanların son kalesini kuşatma altına alır. Kuşatma uzun sürer. Zorlu kış aylarında bile kale korunabilmektedir. Durum zorlaştıkça kaleyi düşürebilmek için fikirler ortaya atılır ve Haçlı ordusu komutanı 31 mart gecesi kalenin önünde ellerindeki İncil ve Kur'an üzerine yemin ederek "bu akşam teslim olursanız size birşey yapmayacağım" der ve bunun üzerine müslümanlar canlarının kurtulmsı karşılığında kaleyi (Gırnata) teslim ederler.
Ertesi sabah da (1 Nisan) Haçlı ordusu komutanı sözünün 31 mart gecesi için geçerli olduğunu belirterek tüm müslümanların öldürülmesi emreder ve bütün müslümanlar şehit edilir. Böylece 1 Nisan'ın "Hile Günü" olarak kutlanmaya başladığı rivayet edilir.
Ancak tarihi kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlanmamasıyla birlikte hikayede bahsedilen Gırnata Kalesi'nin düştüğü tarih de tüm kaynaklarda 2 Ocak 1942 olarak geçmektedir.
Nisan Balığı olarak anılan günün hikayesi de yine Fransa'dan geliyor. Yılın bu döneminde balık avının yasak olması ve halkın avcıları kandırmak istemesiyle Nisan Balığı seslenişleriyle çeşitli şakalar yapılmakta. Günümüz şakaları burdan da bir esinlenme yaşamış olacak ki, balık şeklinde şekerler, çikolatalar, çizimler ve arkadaşlarımız üzerinde kullandığımız şaka aksesuarı oldukça yaygın.
Ayrıca 1 Nisan Belçika, Kanada, ABD, İsviçre ve Japonya'da resmi olarak tanınmakla birlikte Kopenhag kentinde temsili bir platform da bulunuyor.
Yazar: Büşra Gözde Karabay
Henüz Yorum Yapılmamış