İran-Irak Savaşı, İran’da Tahmili veya Mukaddes Savaşı, Irak’ta Saddam’ın Kadisiyesi olarak anılmaktadır. Arap Dünyasında ise 1.Körfez Savaşı olarak anılan savaş 1980-1988 yılları arasında meydana gelmiştir.
Irak’ın İran ile Savaşa girmeden önce İran ile Cezayir Anlaşmasını imzalaması, petrol gelirlerini 26 milyar dolara yükseltmesi ve Arap Birliğine ev sahipliği yapması Saddam Hüseyin’e büyük bir öz güven getirmişti. Savaş gerekçileri olarak İran da ihtilal sonrası oluşan kaos ortamını istifade ederek sınırları korumak istemesi bahanesi, İran Devriminin Arap dünyasına sıçramasını engellemek, İran’ının Şii Irakları kışkırtması gibi birçok gerekçeyle İran’la savaşa girmiştir.
22 Eylül 1980 tarihinde ani taarruz ile 700 km’lik hattan İran içlerine girmeye başladı. Petrol ve sanayi bölgelerini ele geçirdi. İran ordusu geri çekilmek zorunda kaldı. Toparlanan İran ordusu Irak ordusunu geri püskürttü. Savaşın 2.yılında karşılıklı yıpratma taktikleri uyguladılar. İran’ın Basra Körfezi’ni Irak petrol gemilerine kapaması, Suriye’nin Irak’ın petrol boru hattını sabote etmesi Irak ekonomisine büyük darbe vurdu.
1986 yılında İrangate olayı bütün dünyada yankı buldu. ABD’nin İsrailli generalle silah ambargosunu delerek silah satması savaşın kimin kazanacağını önemli ölçüde belli etmişti. BMGK’nın ateşkes çağrısına zor durumda olan Irak kabul ederken, İran anlaşmaya yanaşmadı. Bunun üzerine Irak Avrupa’dan ve SSCB’den aldığı silahlarla 16 Mart 1988 de Halepçe katliamını yapmış ve 5000 sivil halk vefat etmiştir. İyice çıkmaza giren savaşta İran 18 Temmuz 1988’de barışı kabul etti.20 Ağustos 1988 de savaş fiilen sona erdi.
Savaşın sonunda yüzbinlerce insan hayatını kaybetti. Her iki ülke ekonomik olarak darboğaza girdi. Petrol kaynakları tahrip oldu. Savaştan kazançlı çıkamayan Saddam Hüseyin Kuveyt işgali için girişimlere başladı.
Henüz Yorum Yapılmamış