1.Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası 13 Kasım 1918 ‘de İtilaf Devletleri donanmaları Haydarpaşa önlerine demirleyip işgal için zemin hazırlamışlardı. İstanbul’u en çok Britinya İmparatorluğu istiyordu ve istediğini zamanla alacaktı. İşgal girişimi ilk kez 16 Mart 1920 tarihinde başlamıştı.
İşgalden önce baskılara dayanmayan padişah 21 Aralık 1918’de meclisi dağıtma kararı aldılar. Tevfik Paşa, Damat Ferit Paşa ve Ali Rıza Paşa art arda Osmanlı Hükümetini kurdular. O sıralarda Ankara İtilaf Devletlerine karşı savaş başlamış ve Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşının fitini ateşlemiştir. Ankara aynı zamanda İstanbul da kurulan hükümetin tanımadığını açıkça ifade etmiştir.
Anadolu’daki hareketliliği gören Ali Rıza Paşa hemen Mustafa Kemal Paşa’yı Temsil Heyeti oluşturalım fikrini dile getirdi. Mustafa Kemal Paşa bu fikri kabul etmek için önce Meclis’in toplanmasını ve Erzurum Sivas kongrelerinde alınan kararların kabul edilmesini istedi. Apar topar İstanbul’da Meclis topladı ve kongrelerde alınan kararlar ve Misak-ı Milli ‘yi kabul ettiler ve dünyaya duyurdular. Akabinde İtilaf Devletleri işgal hazırlıklarını başlattılar.
İşgalden sonra Anadolu da ayaklanmalar oldu. Türk ordusu tüm gücüyle işgal güçlerine direniyorlardı. Fahrettin Paşa emrindeki 5.Süvari Kolordusu İzmir’e girdikten sonra tarafsız gölgeye ilerleyişini devam ettiler. İtalyan ve Fransız müttefikler geri çekildi ve İngilizler Çanakkale de savunma pozisyonu aldılar. İngiltere bu durum karşısında Ankara Hükümeti ile anlaşmak istedi. Ankara Hükümeti boğazların denetimini istedi ama reddedildi. Bunun üzerine şanlı Türk ordusu Çanakkale Boğazına ilerlemeye devam etti. Harington ateş açılmaması için emir vermişti. Ve direniş görmeden yoluna devam ediyordu.
İzmir’in Kuruluşu’ndan sonra Damat Ferit Paşa 21 Eylül 1922’de ülkeden kaçtı. Mudanya Mütarekesi ile Trakya topraklarını teslim alırken Türkiye’yi temsil eden kişi Mustafa Kemal Paşa’nın isteği ile Refet Paşa’yı, İstanbul komutanı olarak Milli Müdafaa Umumi Katibi Salahattin Adil Paşa’yı görevlendirmiştir.
Refet Paşa, 19 Ekim tarihinde TBMM Muhafız Grubu'ndan 100 kişilik bir kuvvetle Gülnihal vapuru ile Mudanya'dan ayrılıp İstanbul'a geldi. Ardından "İstanbul Komutanı" sıfatıyla Selahattin Adil Paşa, 81. Alay ile İstanbul'a geldi. Refet Paşa ve Selahattin Adil Paşa'nın İstanbul'a gelmesine rağmen işgal sonlanmadı. Çünkü mütarekeye göre işgal kuvvetleri barış antlaşması imzalanmasından hemen sonra İstanbul'u boşaltacaktı.
24 Temmuz 1923 tarihinde imzalana Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra kademeli olarak 23 Ağustos’tan itibaren İtilaf kuvvetleri İstanbul’dan ayrılmaya başladı. Son birlik 4 Ekim 1923 tarihinde şanlı Türk bayrağını Dolmabahçe Sarayı önünde selamlayarak İstanbul’dan gittiler.
6 Ekim 1923’te Şükür Naili Paşa komutasındaki 3.Kolordu İstanbul’a giriş yaptıktan sonra resmi olarak İstanbul işgalden kurtulmuştur. Fiili işgal başladıktan sonra İstanbul’a gelen Mustafa Kemal Paşa düşman gemilerini boğazda gördükten sonra şöyle demiştir; ”Geldikleri gibi giderler” .Mustafa Kemal Paşa dediği sözü gerçekleştirmiştir.
Henüz Yorum Yapılmamış